Ensor in Den Haag

Nu het Ensorjaar achter de rug is, blijft de Oostendse schilder volop in the picture. Na grote tentoonstellingen in MoMA New York, Musée d'Orsay Parijs en ING Cultuurcentrum Brussel, komt er nu ook in Nederland een grote tentoonstelling van de Belgische kunstenaar. Van 12 maart tot 13 juni zal de expo ‘Universum van een fantast' in het Gemeentemuseum van Den Haag te zien zijn. Net als in Parijs, New York en Brussel is het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) de grootste bruikleengever. Deze tentoonstelling geniet de steun van de Vlaamse Overheid.

Den Haag tracht een chronologisch overzicht van Ensors carrière te presenteren. Men behandelt zijn satirisch wereldbeeld, kijkt naar zijn uitzonderlijke gaven als colorist, en besteedt aandacht aan de voortrekkersrol die Ensor op zich nam. Net zoals men in Ensor ontmaskerd (ING Cultuurcentrum, Brussel 2010) op de belangrijke realistische beginjaren van de schilder inzoomde, zal men ook daar in Den Haag niet aan voorbijgaan.

Een originele invalshoek van 'Universum van een fantast' is de belichting van Ensors band met Nederland. De Oostendse schilder reisde al op jonge leeftijd door het land en raakte er geïnspireerd door de oude Hollandse meesters. Rembrandt van Rijn (1606-1669) is bijvoorbeeld altijd een grote inspiratiebron voor Ensor geweest. In De oestereetser (1882) uit het KMSKA zien we kenmerken van stillevens uit de Hollandse Gouden Eeuw.

Ensors werk werd in Nederland al snel goed ontvangen en zelfs tentoongesteld en verzameld. Hij exposeerde reeds in 1895 in Den Haag. Met Jan Toorop kon hij het naar verluidt goed vinden: twee schilders met een uitgesproken persoonlijkheid. Het was de tijd waarin beiden een cruciale artistieke ontwikkeling doormaakten. In de tentoonstelling is dan ook werk van deze kunstenaar opgenomen, samen met een kleine selectie van Franse en Nederlandse collega's Vingtisten (Monet, Seurat en van Gogh) uit de verzameling van het Gemeentemuseum.

Ensors populariteit in Europa en de rest van de wereld zit duidelijk in de lift. Dat is niet verwonderlijk, want zijn bizarre universum met groteske wezens, chinoiserieën en maskers werd beïnvloed door verschillende culturen zoals Japanse No-maskers en Italiaanse commedia dell'arte. Ensor is bovendien een pionier in diverse Europese stromingen zoals het expressionisme, het symbolisme en het surrealisme. Hij heeft een ereplaats in de canon van de moderne kunst en hoort tot de top van de Europese kunst.

Het KMSKA bezit de grootste Ensorcollectie ter wereld. Mogelijk reist een deel van die collectie in 2012 door naar vier locaties in Japan.

Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde publicatie met bijdragen van Saskia de Bodt, Herwig Todts en Doede Hademan.

Datum: Van 12 maart 2011 tot 13 juni 2011
Waar: Gemeentemuseum Den Haag
Meer info: Website