Deze gearchiveerde website ‘James Ensor. Een online museum.’ wordt tijdelijk niet meer geactualiseerd. Bepaalde functionaliteiten (vb. gericht zoeken in de collectie) zijn hierdoor mogelijk niet meer beschikbaar. Nieuwsupdates over James Ensor verschijnen voortaan op vlaamsekunstcollectie.be. Vragen over deze website? Neem contact op via info@vlaamsekunstcollectie.be.

Nieuwe Ensors voor het MSK

James Ensor, Christus door de engelen beweend, 1886, zwart krijt op geprepareerd paneel, 16,5 x 21,5 cm, inv. 2015-MU, Museum voor Schone Kunsten, Gent.

Het Museum voor Schone Kunsten in Gent (MSK) kocht twee tekeningen van James Ensor: Christus door de engelen beweend en Faire des Grimaces. Ze zijn een belangrijke aanvulling op de verzameling tekeningen die het museum bewaart.

Ensor hechtte veel belang aan het tekenen. Tussen 1880 en 1895, zijn creatieftse periode, gebruikte hij vaak potlood en krijt en stelde tekeningen tentoon als waren het zelfstandige kunstwerken. Soms leek hij zelfs voorrang te geven aan het tekenen.

Door de uitgesproken lineair-decoratieve behandeling bekleedt Christus door de engelen beweend een aparte plaats in zijn oeuvre. De gezochte naïeviteit en de ondergeschiktheid van de figuren en het landschap aan een niet realistische lijn- en vlakverdeling, is verwant met de esthetiek van Paul Gauguin (1848 - 1903) en Maurice Denis (1870 - 1943).

Het is een treffende uiting van Ensors eigenzinnige omgang met de religieuze thematiek die hij gebruikte om zijn conflictueuze verhouding met de maatschappij te ventileren. Hij vereenzelvigde zich met de Christusfiguur toen hij als miskend vernieuwer in botsing kwam met het artistieke milieu van zijn tijd. Het is dan ook niet christus, maar Ensor zelf die afgebeeld is in de tekening. In de figuur van Christus zag hij immers zijn gelijke als slachtoffer van de vijandige massa.

Ensor hield ervan om zijn familieleden als model te nemen. Hij bekeek zijn vader, zijn inwonende grootmoeder en tante, zijn moeder en zus in het ouderlijk huis in Oostende. Faire des Grimaces illustreert Ensors dagelijkse tekenactiviteit. Met het opschrift doorprikt hij de tederheid op een speelse, licht ironische manier.

  • James Ensor, Christus door de engelen beweend, 1886, zwart krijt op geprepareerd paneel, 16,5 x 21,5 cm, inv. 2015-MU.
  • James Ensor, Faire des Grimaces, 1889, zwart krijt op papier, 22,5 x 17 cm, inv. 2015-MT.
(Nieuwsbericht 13 juni 2016)