Deze gearchiveerde website ‘James Ensor. Een online museum.’ wordt tijdelijk niet meer geactualiseerd. Bepaalde functionaliteiten (vb. gericht zoeken in de collectie) zijn hierdoor mogelijk niet meer beschikbaar. Nieuwsupdates over James Ensor verschijnen voortaan op vlaamsekunstcollectie.be. Vragen over deze website? Neem contact op via info@vlaamsekunstcollectie.be.

Nieuwe publicatie over Ensors artistieke, maatschappelijke en filosofische opvattingen door Herwig Todts

Het boek 'James Ensor, Occasional Modernist: Ensor's artistic and social ideas and the interpretation of his art' door Herwig Todts onderzoekt diepgaand Ensors artistieke, maatschappelijke en filosofische opvattingen op basis van zijn geschriften. 

In de loop van de twintigste eeuw ontstond een vertekend beeld van James Ensor onder invloed van het stijgende succes van het modernisme. Men zou zelfs kunnen stellen dat Ensor in een modernistisch carcan gedwongen werd. Om de artistieke beweegredenen van de kunstenaar te begrijpen volgde Herwig Todts het advies dat Ensor in 1930 zelf aan kunstcriticus André De Ridder gaf: 'Je vous recommande de relire les Ecrits de James Ensor, où j'explique mes recherches et défends mes idées'. Ensors geschriften omvatten zowel brieven als 'écrits': journalistieke bijdragen, satirische tentoonstellingsrecensies, komische redevoeringen, woorden van dank, lofredes en open brieven die in tijdschriften en brochures gepubliceerd werden. 

De analyse van Ensors geschriften is geen eenvoudige opdracht, omdat hij weinig aandacht schonk aan structuur en coherentie en een complexe taal hanteerde met veel archaïsmen, neologismen, tirades en hyperbolen, waaruit de essentie van zijn persoonlijke visie vaak moeilijk te destilleren valt. Niettemin bevatten zijn geschriften een cruciale bron van kennis over zijn opinies ten aanzien van het Christelijke geloof, rationaliteit, hypocrisie, de gevaren van het opkomende Vlaamse nationalisme, dierenleed, de vernieling van natuurlijke schoonheid en monumenten, en tal van andere onderwerpen. Ensor geloofde dat kunst een bron van gedrevenheid moet inhouden voor zowel de kijker als de kunstenaar. Hij verdedigde het recht van de laatste om een incoherent oeuvre te creëren, door steeds verder te experimenteren met nieuwe en diverse 'manières', stijlen, onderwerpen, technieken en genres. 

Herwig Todts is senior curator van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen en leidt het Ensor Research Project. 

Meer informatie

H. Todts, 'James Ensor, Occasional Modernist: Ensor's artistic and social ideas and the interpretation of his art', 2018, 448 p.
Talen: Engels en Frans
ISBN: 978-2-503-57030-3
Brepols Publishers

(nieuwsbericht 28 januari 2019)